BỆNH LÝ NGÓN TAY LÒ XO: HIỂU ĐÚNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ

BỆNH LÝ NGÓN TAY LÒ XO: HIỂU ĐÚNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ

1. Ngón tay lò xo là gì?

Ngón tay lò xo (hay còn gọi là viêm bao gân gập ngón, ngón tay bật, tên tiếng Anh là Trigger Finger ) là tình trạng viêm và dày lên của bao gân gập ngón tay, khiến ngón tay bị kẹt ở tư thế gập và bật ra khó khăn khi duỗi thẳng. Đây là một trong những bệnh lý phổ biến ở gân gấp bàn tay và gây ảnh hưởng rõ rệt đến chức năng cầm nắm, sinh hoạt hàng ngày.

2. Nguyên nhân gây ngón tay lò xo

Ngón tay lò xo xảy ra khi bao gân gập bị viêm, dày lên, tạo ra sự cản trở trong quá trình trượt của gân khi ngón tay vận động. Một số nguyên nhân thường gặp:

• Chuyển động lặp đi lặp lại: Thường gặp ở người làm công việc sử dụng tay nhiều (cầm bút, dụng cụ, đánh máy…).
• Bệnh lý nền: Người mắc bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp có nguy cơ cao.
• Chấn thương: Tác động mạnh hoặc vi chấn thương lặp lại vùng lòng bàn tay.
• Yếu tố tuổi tác và giới tính: Phụ nữ trung niên và người trên 40 tuổi có tỷ lệ mắc cao hơn.

3. Triệu chứng nhận biết

Bệnh thường tiến triển chậm, bắt đầu bằng cảm giác khó chịu hoặc đau nhẹ ở gốc ngón tay. Các triệu chứng thường gặp:

• Cảm giác “bật” hoặc “khựng” khi gập – duỗi ngón tay.
• Ngón tay bị kẹt ở tư thế gập rồi bật mạnh khi duỗi ra.
• Đau và cứng khớp vào buổi sáng hoặc khi cử động sau thời gian nghỉ.
• Có thể sờ thấy một nốt gờ nhỏ ở gốc ngón tay (vị trí bao gân bị viêm).

4. Phân độ bệnh

Ngón tay lò xo được phân độ từ 1 đến 4:

• Độ 1: Có cảm giác khựng nhưng chưa đau.
• Độ 2: Có khựng, đau nhẹ, duỗi được chủ động.
• Độ 3: Phải dùng tay còn lại để hỗ trợ duỗi ngón.
• Độ 4: Ngón tay bị kẹt hoàn toàn, không duỗi được.

Việc phân độ giúp đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp.

5. Phương pháp điều trị

Tùy vào mức độ nặng nhẹ, điều trị có thể bao gồm:

a. Điều trị nội khoa

• Nghỉ ngơi, tránh vận động lặp lại.
• Nẹp ngón tay trong thời gian ngắn để giảm viêm.
• Dùng thuốc kháng viêm đường uống.
• Tiêm corticosteroid tại chỗ trong giai đoạn cấp (chỉ định giới hạn, tránh lạm dụng).

b. Phẫu thuật

Áp dụng trong các trường hợp độ 3–4, kéo dài không đáp ứng điều trị bảo tồn. Phẫu thuật rạch bao gân nhằm giải phóng chèn ép.

c. Điều trị bằng vật lý trị liệu

Là phương pháp an toàn – không xâm lấn, đặc biệt hiệu quả với bệnh nhân độ 1–2. Ngón tay lò xo ở độ 3 và 4 là những giai đoạn nặng, khi ngón tay đã kẹt ở tư thế gập và người bệnh không thể duỗi ra chủ động , thường phải dùng tay còn lại để hỗ trợ, thậm chí có thể bị kẹt hoàn toàn . Tuy nhiên, không đồng nghĩa rằng phải mổ ngay . Trên thực tế, vật lý trị liệu vẫn có thể mang lại hiệu quả cao trong các giai đoạn này, đặc biệt nếu can thiệp đúng cách, bài bản và kết hợp nhiều phương pháp hỗ trợ.

• Sóng xung kích trị liệu (Shockwave): Giúp giảm đau, tiêu viêm, làm mềm mô xơ hóa, kích thích quá trình lành mô. Trung bình 5–7 buổi điều trị cho kết quả rõ rệt.
• Siêu âm trị liệu: Gia tăng tuần hoàn máu tại chỗ, giảm sưng viêm.
• Điện xung: Giảm đau và thư giãn cơ vùng gốc ngón tay.
• Bài tập vận động – duỗi gân: Duy trì biên độ khớp và ngăn ngừa co rút gân.

6. Bài tập tại nhà hỗ trợ phục hồi

Bài tập cần được hướng dẫn bởi chuyên viên vật lý trị liệu để đảm bảo đúng kỹ thuật:

a. Bài tập kéo duỗi ngón

• Dùng tay lành nhẹ nhàng kéo ngón tay bị đau về phía duỗi, giữ 5 giây và thả lỏng.
• Lặp lại 10 lần, 2–3 lần/ngày.

b. Tập nắm bóng xốp

• Dùng bóng mềm bóp nhẹ nhàng, không gắng sức.
• Mỗi lần 10 cái, 2–3 lần/ngày để cải thiện sức mạnh cơ gấp.

c. Tập trượt gân

• Đặt bàn tay trên mặt bàn phẳng, từ từ gập ngón và duỗi ra.
• Duy trì đều đặn giúp tăng linh hoạt cho bao gân.

7. Vai trò của vật lý trị liệu trong phục hồi

Vật lý trị liệu đóng vai trò cốt lõi trong điều trị bảo tồn ngón tay lò xo:

• Giảm đau, tiêu viêm nhanh mà không cần dùng thuốc.
• Phòng ngừa tái phát nhờ tăng độ linh hoạt gân cơ.
• Rút ngắn thời gian phục hồi chức năng sau can thiệp y tế hoặc phẫu thuật.
• Đặc biệt an toàn cho người cao tuổi, phụ nữ mang thai và bệnh nhân có bệnh lý nền.

8. Điều trị ngón tay lò xo tại VietRehab

Tại Trung tâm Vật lý trị liệu & Phục hồi chức năng VietRehab, người bệnh sẽ được:

• Lượng giá kỹ lưỡng, phân độ và đánh giá thể bệnh chính xác.
• Thiết kế phác đồ cá nhân hóa, phù hợp từng mức độ bệnh.
• Ứng dụng công nghệ trị liệu hiện đại như sóng xung kích, siêu âm, điện xung,…
• Hướng dẫn bài tập tại nhà bài bản, giúp người bệnh phục hồi toàn diện.

📍 Trung tâm Vật lý trị liệu & Phục hồi chức năng VietRehab  
🏥 Địa chỉ: 288 Đồng Đen, P.10, Q. Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh  
📞 Hotline: 0349.088.988  
🌐 Website:  www.vietrehab.com.vn